Top level domeni – Vrste TLD-ova i njihovi primeri
TLD (Top-Level Domain) ili domen najvišeg nivoa je najviši segment domena na internetu, koji
se nalazi neposredno posle glavnog naziva domena u web adresi. TLD je ključan deo svakog URL-a, jer služi kao pokazatelj vrste ili namene veb stranice, njene pripadnosti određenoj organizaciji ili čak zemlji. On čini osnovu na kojoj se kreira celokupna struktura internet adresa.
Sama ideja TLD-a potiče iz potrebe za organizovanjem i standardizacijom adresa na internetu, koja datira iz ranih dana interneta. Kako bi se izbegla konfuzija i omogućila lakša navigacija, domeni su podeljeni u hijerarhiju sa TLD-om na vrhu.
Ovaj koncept je omogućio dosledan i razumljiv način adresiranja i identifikacije veb sajtova širom sveta.
U Srbiji, RNIDS upravlja registracijom nacionalnih internet domena, kao što su “.rs” i “.срб”. Kao ovlašćeni registar, True-False Hosting vam omogućava jednostavnu i pouzdanu registraciju ovih domena, uz brzu podršku i konkurentne cene. Registrujte svoj domen kod nas i osigurajte online prisustvo sa nacionalnim identitetom.
U nastavku pobrojaćemo vrste TLD-ova i dati primer za svaki.
1. Generički TLD-ovi (gTLD)
Generički TLD-ovi su najčešće korišćeni TLD-ovi na internetu i nisu specifično vezani za neku zemlju. Koriste se za različite svrhe, u zavisnosti od prirode sajta. Neki od najpopularnijih gTLD-ova uključuju:
– .com – Komercijalni sajtovi (najpopularniji TLD).
– .org – Neprofitne organizacije.
– .net – Mrežni servisi ili tehnička infrastruktura.
– .info – Informativni sajtovi.
– .biz – Poslovni i komercijalni sajtovi.
– .name – Lične veb stranice i blogovi.
– .pro – Profesionalne usluge (advokati, doktori, itd.).
– .edu – Obrazovne institucije (ograničeno na institucije u SAD-u).
– .gov – Državni sajtovi (specifično za vladine agencije SAD-a).
– .mil – Vojni domeni (takođe ograničeni na vojne agencije SAD-a).
2. Kodovi zemalja (ccTLD)
ccTLD-ovi su dvobajtni domeni koji predstavljaju određene države ili teritorije. Oni se često koriste kako bi se označilo poreklo ili ciljna publika sajta. Primeri ccTLD-ova uključuju:
– .rs – Srbija
– .mk – Makedonija
– .me – Crna Gora
– .ba – Bosna i Hercegovina
– .hr – Hrvatska
– .uk – Velika Britanija
– .de – Nemačka
– .fr – Francuska
– .it – Italija
– .us – Sjedinjene Američke Države
– .jp – Japan
– .cn – Kina
– .br – Brazil
– .ca – Kanada
– .au – Australija
Svaka zemlja ima svoj ccTLD, i često se koriste za sajtove koji ciljaju određene lokalne ili regionalne korisnike.
3. Sponzorisani TLD-ovi (sTLD)
Sponzorisani TLD-ovi su domeni koji su pod kontrolom specifičnih organizacija ili grupa. Oni su kreirani za specifične namene i zajednice, kao što su avio-industrija, kooperative ili muzeji. Neki od popularnih sTLD-ova uključuju:
– .aero – Avio-industrija.
– .coop – Kooperative.
– .museum – Muzeji i kulturne institucije.
– .jobs – Sajtovi za zapošljavanje i karijere.
– .post – Poštanske usluge i telekomunikacije.
– .cat – Katalonski jezik i kultura.
Ovi domeni su često ograničeni na specifične industrije ili zajednice, i njihovo korišćenje obično zahteva posebne dozvole ili odobrenja..
4. Novi generički TLD-ovi (New gTLD)
Kako je broj dostupnih domena postao ograničen sa tradicionalnim gTLD-ovima, ICANN je počeo odobravanje novih generičkih TLD-ova kako bi povećao mogućnosti za personalizaciju domena. Ovi TLD-ovi omogućavaju organizacijama i pojedincima da biraju domen koji je specifičan za njihovu delatnost. Neki od novih gTLD-ova uključuju:
– .blog – Blogovi i lični sajtovi
– .app – Aplikacije i softverske platforme
– .shop – Online prodavnice
– .tech – Tehnološki sajtovi i inovacije
– .online – Opšta upotreba za online prisustvo
– .xyz – Univerzalna upotreba (postaje popularan u tehnološkoj zajednici)
– .guru – Stručnjaci i konsultanti
– .club – Zajednice i klubovi
– .photography – Fotografija i vizualna umetnost
– .fashion – Modna industrija
– .music – Muzička industrija
Ovi novi TLD-ovi nude više mogućnosti za specijalizaciju i prilagođavanje veb prisustva specifičnim potrebama i industrijama
5. Međunarodni TLD-ovi (IDN TLD)
Međunarodni TLD-ovi (IDN) koriste lokalna pisma i znakove koji nisu deo latiničnog alfabeta. Oni omogućavaju zemljama i zajednicama da koriste svoja pisma, kao što su ćirilica, arapsko pismo ili kineski znakovi. Primeri IDN TLD-ova uključuju:
– .срб – Srbija (ćirilicom).
– .中国 – Kina (na kineskom).
– .рф – Rusija (ćirilicom).
– .السعودية – Saudijska Arabija (na arapskom).
– .мон – Mongolija (ćirilicom).
Ovi TLD-ovi pomažu da internet postane pristupačniji korisnicima koji koriste drugačija pisma i jezike.
6. Brendirani TLD-ovi (Brand TLD)
Pored generičkih i sponzorisanih TLD-ova, neki veliki brendovi su dobili svoje specifične TLD-ove kako bi pojačali prepoznatljivost svog brenda na internetu. Ovi TLD-ovi su jedinstveni za određene kompanije i koriste se isključivo za njihove potrebe. Primeri uključuju:
– .google – Google.
– .apple – Apple.
– .bmw – BMW.
– .amazon – Amazon.
– .microsoft – Microsoft..
7. Geografski TLD-ovi
Pored domena koji predstavljaju države, postoje i TLD-ovi specifični za gradove i regione. Ovi TLD-ovi su kreirani kako bi se omogućilo lokalnim organizacijama i poslovima da se bolje povežu sa svojom zajednicom. Neki od geografskih TLD-ova uključuju:
– .nyc – Njujork.
– .paris – Pariz.
– .london – London.
– .berlin – Berlin.
– .tokyo – Tokio.
Zaključak
TLD-ovi igraju ključnu ulogu u organizaciji i kategorizaciji veb sajtova na internetu. Od generičkih TLD-ova poput .com, preko nacionalnih kodova kao što su .rs ili .uk, do specifičnih TLD-ova poput .tech ili .music, izbor TLD-a može značajno uticati na prepoznatljivost i svrhu vašeg sajta.
Za nacionalne domene, poput .rs, možete pronaći ovlašćene registre koje vrše registraciju domena, među kojima je i “True-False Hosting”, na ovoj adresi: Spisak ovlašćenih registara RNIDS-a. Sa stalnim proširenjem liste TLD-ova, preduzeća i pojedinci imaju sve više opcija za kreiranje jedinstvenog i prilagođenog prisustva na internetu.